انجمن خوشنویسان؛ گنجینه هنری که خط ایران را به دوران طلایی رساند

خوشنویسی تنها داشتن دست خطی زیبا یا دانستن انواع تکنیکها نیست بلکه هنری فراتر از این تعاریف است. درواقع، سری مهارتها و فنونی که برای جای گذاری و نوشتن حروف استفاده میشوند به شیوهای که در آنها تناسب، هماهنگی، ریتم، خلاقیت و همبستگی قابل مشاهده باشد را هنر خوشنویسی میگویند.
فرد خوشنویس علاوه بر نگارش یک متن سعی میکند اثری هنری و دارای ارزش زیبایی شناسانه را خلق کند. به همین دلیل، خوشنویسی با نگارش ساده مطالب و یا طراحی حروف و یا حتی صفحه آرایی یکی نیست و همچنین، از آن جایی که این هنر جنبه سنتی در خود دارد تا حدودی از تایپوگرافی متمایز است که بر ارزشهای گرافیکی مدرن و کارهای چاپی تکیه میکند.
هنر خوشنویسی در مشرق زمین و به ویژه در سرزمینهای اسلامی و ایران قدمت زیادی دارد و در میان هنرهای بصری همواره از مهمترینها بوده است. این هنر در آسیای شرقی به ویژه چین و ژاپن و کره جنوبی ریشه دار است و به دلیل دارا بودن کیفیت گرافیکی و اندیشه نگار بودن جایگاهی برابر با نقاشی پیدا میکند.
در چین، خوشنویسی یکی از هنرهای بسیار مهم و محبوب است و خوشنویسی چینی که به عنوان شوفا معروف است هزاران سال قدمت دارد و این هنر به طور سنتی، با استفاده از قلم نباتی تمرین میشود و این هنر در چین به خاطر زیبایی و تأثیر خوشنویسی یک هنر روحانی و معنوی به شمار میآید.
در ژاپن، خوشنویسی به عنوان شودو شناخته میشود که به معنی راه قلم است و در این هنر، در کنار خوشنویسی پرورش انضباط شخصی و رسیدن به تمرکز و آرامش از اهمیت بالایی برخوردار است.
در کره جنوبی نیز، خوشنویسی به عنوان سوبوک مشهور است و شیوه خوشنویسی در کره جنوبی سبکی منحصربفرد دارد و در این نوع خوشنویسی از قلم سوبوک استفاده میشود و این هنر به عنوان یک شیوه فکری و هنری در کارهای تزئینی کره جنوبی نقش مهمی ایفا میکند.
تاریخچه خوشنویسی در آسیای شرقی به قدمت چند هزار سال برمی گردد و هنرمندان در این مناطق همچنان به استفاده از این هنر برای بیان خلاقانه و زیبایی در آثار خود ادامه میدهند.
علی اشرف صندوق آبادی، استاد خوشنویسی درمورد جایگاه فعلی خط و خوشنویسی در هنر ایران بیان کرد: زیبایی جوهرهی همه هنرهاست و همه عالم به دنبال آن هستند و خوشنویسی هم بخشی از این هنرهاست. خط زیبا، تصویر عالم معنا به جهان صورت است و هندسهای روحانی است که گردشها و دوایر هستی را از انحنای گردن آهو تا طرهی شاهدان زیبارو را به یاد میآورد و به زبان حال، درس انس و الفت و مهربانی است و این بخشی از تعریف هنر خوشنویسی است. بنابراین، شاید کلام یک حالت و هندسه روحانی دارد. اما خوشنویسی آن را به جهان صورت میآورد و ظاهر میکند و جلوهی خاصی را به آن میدهد که قابل دیدن است.
این استاد خوشنویسی تصریح کرد: عکس و عکاس به تعداد دوربینها و تلفنهای همراهی که در دست مردم است وجود دارند و هر لحظه میتوانند تصاویر را ثبت کنند، اما این موضوع درمورد نقاشی و خوشنویسی متفاوت است؛ به طوری که الان در حوزه خوشنویسی میبینیم که خوشبختانه، روی روسری ها، پیراهن ها، دیوار و خیلی چیزهای دیگر وجود دارد و کلمات صیقل خورده زیبایی که شاید در طول ۸۰۰ سال به این تعادل و تکامل رسیده اند روی همه اینها جلوه گری میکنند. مثلاً استاد کابلی در دانشگاه تهران کار زیبایی انجام داده بود و در رشته گرافیک یک اثر از میرزا غلامرضا اصفهانی را به ۳۰ نفر از دانشجویان داده و به آنها گفته بود که هر کدام باید به انتخاب و سلیقه خود جزئیاتی از آن را جدا کرده و دقیقاً به سلیقه خود و با اندازه یکسان روی بوم رنگ آمیزی کنند و پس از آن، آثار دانشجویان در یک نمایشگاه به نمایش درآمدند. یعنی ۶۰۰ فرم بدیع و زیبا از یک سیاه مشق میرزا غلامرضا اصفهانی گرفته شد و در انتهای نمایشگاه، کار سیاه مشق میرزا غلامرضا اصفهانی را در اندازه بزرگ به نمایش گذاشتند و اعلام شد که آثار دانشجویان مشتق از این سیاه مشق هستند.
اشرف صندوق آبادی مطرح کرد: امروزه، شاهد خلق آثاری از رشتههای مختلف خوشنویسی هستیم که شاید خیلی برجستهتر از آثار برخی از گذشتگان ما باشند و از نظر کیفی میتوان گفت هنر خوشنویسی رشد قابل توجهی داشته و ما در دوران طلایی خوشنویسی کشور هستیم و این موضوع به برکت وجود انجمن خوشنویسان ایران است. بنابراین، ما به عنوان متولیان فرهنگ باید خط و خوراک فرهنگی را ایجاد کرده و گنجینه و داشته خود در تاریخ، فرهنگ و تمدنمان را حفظ کنیم.
این استاد خوشنویسی با اشاره به نقش مهم انجمن خوشنویسان در اعتلای هنر خوشنویسی در ایران و حتی جهان ادامه داد: واقعیت این است که انجمن خوشنویسان ایران با قدمت ۷۴ ساله قدیمیترین موسسه هنری نه تنها در ایران بلکه در جهان به شمار میآید و جمعی از عاشقان را در خود جای داده است و حامیانش همه از عاشقان خوشنویسی هستند که این هنر را به این نقطه ارزشمند رسانده اند؛ به طوری که ما ۳۷۰ شعبه در سراسر کشور و ۱۷ شعبه هم در کشورهای مختلف داریم که این نشان میدهد به عنوان وزارتخانهای بزرگ محسوب میشود و عاشقان و دلسوختگان این هنر، انجمن خوشنویسان را تا این جا آورده اند.